Despiration

Ik lijd aan ademnood. Niet dat ik lucht te kort kom, nee, ik heb er te veel van. Namelijk in mijn Nederlands.

In mijn moedertaal begint het woord "Tafel" met "th". Tenminste, zo klinkt het. Bij het uitspreken van de t komt lucht vrij. Dat heet aspiratie. Ook de Engelsen aspireren hun t's, p's en k's. Hoe bekakter, hoe meer. "A chup of thea, phlease!"

Alleen het Nederlands wil het anders. Bij "tafel" gaat de t direct over in de a. Ook de polder is geen pholder en de kaas geen khaas. Tenzij je ten oosten van de IJssel woont. Ik ben 500 km ten oosten van de IJssel geboren, dus ik heb het ook. Dhamn ith.

In mijn verwoede pogingen om te assimileren heb ik het aspireren over het hoofd gezien. Maar nu klaagt mijn zanglerares. Als je "Qhui thollis phecchatha mundi" zingt val je niet alleen accenttechnisch door de mand. Ook voor de klank is teveel aspiratie dodelijk. Maar hoe kom ik ervan af?

Huiswerk van mijn juf: verzin een woord voor "niet aspireren". Iets wat op een positieve manier uitdrukt wat ik moet doen, niet op een negatieve manier wat ik moet laten. Ik heb geen idee. Nederlanders, hoe doen jullie dat? I'm desperate. Despirate? Heeft iemand een idee?

Jude, Jude

Mijn man draagt hoed. En die staat hem geweldig. Echt. De combinatie van een jonge Nederlander en een product van de traditionele hoedenzaak Kleemann in Berlijn(-Oost) trekt bekijks en enthousiast commentaar. Dames op middelbare leeftijd zijn gecharmeerd. Heren op hogere leeftijd beginnen te stralen "eindelijk gaat het weer de goeie kant op!". En ja, in hoed en mantel heb je het nog lekker warm ook.

Maar laatst in Berlijn kon een medemens de hoed niet waarderen. Een kaalgeschoren medemens. Buiten het raam van de S-Bahn hief hij zijn gestrekte arm op. "Jude, Jude!!!" Met de schrik in het lijf reden we door, sprakeloos.

Tijdens een gesprek over jeugd-antisemitisme met mijn collega Lourens d.V. had ik een keer geopperd dat joden tegenwoordig geen makkelijke prooi meer zijn voor discriminatie. Immers, een joods kind is niet zomaar aan zijn uiterlijk te herkennen. Tenzij de familie orthodox is en hun kind een kippah laat dragen, natuurlijk. Maar weten kinderen van tegenwoordig nog welke familienamen op een joods verleden duiden? En kan het ze iets schelen, terwijl ze opgroeien tussen islamitische, boeddhistische, hindoestaanse klasgenoten?

Maar ik had het mis natuurlijk. Voor antisemitisme heb je helemaal geen joden nodig. Een Hollander met een hoed is ruim voldoende. En ik ben alleen maar blij dat er in mijn hoofd geen moment de gedachte opkwam om tegen onze skinhead te roepen "hij is helemaal geen jood!". Tegenover Neonazis moeten wij allemaal joden willen zijn, om samen de klap op te vangen - en terug te slaan.

Knoop door

Ik ga bloggen. Jawel!

Waarom?

Ik hou van taal. Ik wil taal gebruiken, op alle bekende en onbekende manieren. Hoe smaakt bloggen?

Waarover?

Over een Berlijnse in Den Haag. Over de emancipatie van de taalgebruiker. Over flickr. Over ongeaspireerde medeklinkers. Over ademsteun. Over indonesische opera. Over mannen met hoed. Over MediaMe. Over hoofdstuk 7. You name it. Ben eigenlijk zelf benieuwd.

In welke taal?

Nederlands. Met Duits accent. En anglicismen.

Voor wie?

Voor jou. En voor mezelf.

Zo. Nu.